Wat is schistosomiasis?

Schistosomiasis of “bilharzia” is een parasitaire wormziekte die wordt opgelopen door zwemmen of pootje baden in tropisch zoet oppervlakte water, zoals Lake Malawi. Toeristen hebben soms verschijnselen van de vroege fase van de infectie. Deze verschijnselen zijn goed te behandelen. Vaak verloopt de infectie echter zonder klachten.

Waar komt schistosomiasis voor?

Wereldwijd zijn meer dan 200 miljoen mensen geïnfecteerd. Schistosomiasis komt onder andere voor in: Afrika, verschillende landen van Latijns-Amerika (Brazilië, Suriname, Venezuela), delen van de Cariben, sommige landen van het Midden-Oosten, Zuid-China, de Filippijnen en Zuidoost-Azië. In Nederland zijn er veel reizigers uit Malawi en de landen rond Lake Victoria die de infectie opgelopen hebben.

Hoe kan ik schistosomiasis krijgen?

Door contact met zoet water (rivieren of meren, zoals Lake Malawi) waarin zich larven bevinden. Deze zijn na een ontwikkelings-cyclus vrijgekomen uit een zoetwaterslak.

Wat kan ik doen om schistosomiasis te voorkomen?

• Vermijd contact met zoet oppervlakte water in gebieden waar schistosomiasis voorkomt
• Indien watercontact onvermijdelijk was, laat het water dan niet aan de huid opdrogen maar droog u snel af. Laat u na terugkomst onderzoeken op schistosomiasis.
• Infectie kan niet worden voorkomen door het geven van een behandeling voor of kort na het watercontact

Wat merk ik als ik geïnfecteerd ben?

• Meestal niets. Zoals vaak het geval is bij worminfecties, hebben slechts weinig geïnfecteerde personen klachten.
• Soms geeft de invasie van de intacte huid door deze larven tijdens of kort na het watercontact aanleiding tot een hevige jeukende huiduitslag, zwemmersjeuk genoemd.
• Twee tot tien weken na het watercontact kan een koortsende ziekte ontstaan. Dit stadium van de ziekte valt samen met de rijping van de larven op hun tocht door het lichaam.
• Bloedplassen als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren in de blaaswand.
• Buikpijn en soms diarree als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren in de darmwand.
• Rugpijn en verlammingsverschijnselen als gevolg van de ontstekingsreactie tegen wormeieren die per ongeluk in of rond het ruggenmerg terecht zijn gekomen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Door een bloedonderzoek waarin antistoffen tegen de parasiet opgespoord worden. Dit onderzoek wordt meestal 6 weken na het watercontact uitgevoerd. Soms kan men (later) ook de wormeieren in de urine of ontlasting terugvinden. Een bloedonderzoek is mogelijk in het LUMC via de vaccinatiepolikliniek.

Wat is de behandeling van schistosomiasis?

Het antiworm middel praziquantel wordt gebruikt voor behandeling van schistosomiasis. Dit wordt vaak gegeven als een ééndaagse kuur.